Dao tiện là một dụng cụ cắt gọt được sử dụng trong máy tiện để gia công các vật liệu kim loại hoặc gỗ theo hình dạng mong muốn. Dao tiện có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm:
- Phân loại theo hình dạng: Dao tiện có thể được phân loại thành các loại sau:
- Dao tiện ngoài: Dùng để cắt vật liệu ở phía ngoài bề mặt phôi.
- Dao tiện trong: Dùng để cắt vật liệu ở phía trong bề mặt phôi.
- Dao tiện rãnh: Dùng để cắt rãnh trên bề mặt phôi.
- Dao tiện ren: Dùng để tạo ren trên bề mặt phôi.
- Dao tiện phay: Dùng để phay mặt phẳng trên bề mặt phôi.
- Phân loại theo vật liệu gia công: Dao tiện có thể được phân loại thành các loại sau:
- Dao tiện gia công kim loại: Dao tiện gia công kim loại được làm từ các vật liệu có độ cứng cao như thép gió, hợp kim cứng, kim loại gốm,…
- Dao tiện gia công gỗ: Dao tiện gia công gỗ được làm từ các vật liệu có độ cứng thấp hơn như thép carbon, thép hợp kim,…
- Phân loại theo cách cắt: Dao tiện có thể được phân loại thành các loại sau:
- Dao tiện cắt hở: Dao tiện cắt hở có một mặt cắt tiếp xúc với phôi.
- Dao tiện cắt kín: Dao tiện cắt kín có hai mặt cắt tiếp xúc với phôi.
Cấu tạo của dao tiện
Dao tiện có cấu tạo gồm hai bộ phận chính là phần cán (thân) và phần cắt (hay đầu dao).
Phần cán: Phần cán của dao tiện có nhiệm vụ truyền lực từ máy tiện đến phần cắt của dao, đồng thời giữ cho dao tiện được cố định trên máy tiện. Phần cán của dao tiện thường được làm từ thép hợp kim, thép gió,…
Phần cắt: Phần cắt của dao tiện có nhiệm vụ cắt vật liệu. Phần cắt của dao tiện thường được làm từ các vật liệu có độ cứng cao như thép gió, hợp kim cứng, kim loại gốm,…
Các thông số kỹ thuật của dao tiện
Các thông số kỹ thuật của dao tiện bao gồm:
- Kích thước dao: Kích thước dao được xác định bởi đường kính dao, chiều dài dao, chiều cao dao,…
- Góc cắt: Góc cắt được xác định bởi các góc trước, góc sau, góc nghiêng,…
- Vật liệu dao: Vật liệu dao được xác định bởi loại vật liệu được sử dụng để chế tạo dao tiện.
Cách lựa chọn dao tiện
Khi lựa chọn dao tiện, cần cân nhắc các yếu tố sau:
- Vật liệu gia công: Vật liệu gia công quyết định loại vật liệu làm dao tiện.
- Kích thước phôi: Kích thước phôi quyết định kích thước dao tiện.
- Hình dạng phôi: Hình dạng phôi quyết định hình dạng dao tiện.
- Yêu cầu độ chính xác: Yêu cầu độ chính xác quyết định độ chính xác của dao tiện.
Sử dụng dao tiện
Khi sử dụng dao tiện, cần lưu ý các vấn đề sau:
- Chọn đúng loại dao tiện: Chọn đúng loại dao tiện phù hợp với vật liệu gia công, kích thước phôi, hình dạng phôi và yêu cầu độ chính xác.
- Cài đặt dao tiện đúng cách: Cài đặt dao tiện đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả gia công.
- Sử dụng dao tiện đúng cách: Sử dụng dao tiện đúng cách để tránh hư hỏng dao tiện và phôi.
Bảo dưỡng dao tiện
Để đảm bảo tuổi thọ của dao tiện, cần thực hiện bảo dưỡng dao tiện thường xuyên. Bảo dưỡng dao tiện bao gồm các công việc sau:
- Làm sạch dao tiện: Làm sạch dao tiện để loại bỏ phoi, dầu, mỡ,… bám trên dao tiện.
- Mài dao tiện: Mài dao tiện để phục hồi các góc cắt bị mòn.
- Kiểm tra dao tiện: Kiểm tra dao tiện để phát hiện các hư hỏng, nếu có cần thay dao tiện mới.
Dao tiện là một dụng cụ quan trọng trong ngành gia công cơ khí. Việc lựa chọn và sử dụng dao tiện đúng cách sẽ giúp đảm bảo an toàn, hiệu quả và chất lượng gia công.