Dao cụ cắt là những dụng cụ có độ cứng cao hơn chi tiết gia công, được lắp đặt vào máy công cụ (máy tiện, máy phay, máy bào, máy khoan,..) nhằm phục vụ cho ngành gia công cơ khí. Dao cụ cắt có nhiệm vụ cắt bỏ vật liệu thừa trên chi tiết gia công để tạo ra hình dạng, kích thước và độ chính xác theo yêu cầu.
Phân loại dụng cụ cắt
Dụng cụ cắt được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm:
- Theo vật liệu làm dao:
- Dao thép gió: Đây là loại dao phổ biến nhất, được làm từ hợp kim thép gió có độ cứng cao, chịu được nhiệt độ cao và chống mài mòn tốt.
- Dao hợp kim cứng: Đây là loại dao có độ cứng cao hơn dao thép gió, được làm từ các hợp kim như tungsten carbide (WC), cobalt (Co) và tantalum carbide (TaC).
- Dao kim cương: Đây là loại dao có độ cứng cao nhất, được làm từ kim cương tự nhiên hoặc nhân tạo.
- Theo hình dạng:
- Dao tiện: Dùng để cắt, tạo hình và định vị chi tiết trên máy tiện.
[Image of Dao tiện] - Dao phay: Dùng để cắt, tạo hình và định vị chi tiết trên máy phay.
[Image of Dao phay] - Dao khoan: Dùng để tạo lỗ trên chi tiết.
[Image of Dao khoan] - Dao bào: Dùng để tạo bề mặt phẳng, nhẵn trên chi tiết.
[Image of Dao bào]
- Dao tiện: Dùng để cắt, tạo hình và định vị chi tiết trên máy tiện.
- Theo công dụng:
- Dao cắt: Dùng để cắt bỏ vật liệu thừa trên chi tiết.
- Dao định hình: Dùng để định hình bề mặt chi tiết.
- Dao tinh chỉnh: Dùng để tinh chỉnh bề mặt chi tiết.
- Dao phay biên dạng: Dùng để phay các biên dạng phức tạp trên chi tiết.
Các thông số kỹ thuật của dụng cụ cắt
Các thông số kỹ thuật của dụng cụ cắt bao gồm:
- Đường kính: Đây là thông số quan trọng nhất của dao, xác định kích thước lỗ hoặc bề mặt cần cắt.
- Chiều dài: Đây là thông số xác định chiều dài của dao.
- Góc cắt: Đây là góc giữa lưỡi cắt và bề mặt chi tiết gia công.
- Góc thoát phoi: Đây là góc giữa lưỡi cắt và hướng thoát phoi.
- Góc vát: Đây là góc tạo ra để giảm mài mòn lưỡi cắt.
Cách sử dụng dụng cụ cắt
Để sử dụng dụng cụ cắt hiệu quả, cần chú ý các vấn đề sau:
- Chọn dao phù hợp với vật liệu gia công: Mỗi loại vật liệu gia công có độ cứng và độ mài mòn khác nhau, do đó cần chọn dao có vật liệu và hình dạng phù hợp để đảm bảo hiệu quả cắt và tuổi thọ dao.
- Chọn chế độ gia công phù hợp: Chế độ gia công bao gồm tốc độ cắt, tốc độ quay của dao và lượng chạy dao. Chế độ gia công phù hợp sẽ giúp đảm bảo chất lượng bề mặt gia công, độ chính xác và tuổi thọ dao.
- Mài dao đúng cách: Dao cắt sau một thời gian sử dụng sẽ bị mòn, cần phải mài lại để đảm bảo hiệu quả cắt. Khi mài dao cần chú ý đến hình dạng và góc cắt của dao để đảm bảo chất lượng gia công.
Bảo quản dụng cụ cắt
Để bảo quản dụng cụ cắt hiệu quả, cần chú ý các vấn đề sau:
- Vệ sinh dao sạch sẽ sau khi sử dụng: Bụi bẩn và phoi thừa có thể bám vào dao, làm giảm độ cứng và độ bền của dao.
- Bảo quản dao ở nơi khô ráo, thoáng mát: Môi trường ẩm ướt có thể gây rỉ sét dao.
- Không để dao tiếp xúc với các vật liệu có tính mài mòn cao: Các vật liệu này có thể làm mòn dao.
Dụng cụ cắt là một phần quan trọng của quá trình gia công cơ khí. Việc lựa chọn và sử dụng dụng cụ cắt đúng cách sẽ giúp đảm bảo chất lượng gia công, độ chính xác và tuổi thọ của chi tiết gia công.